ciroenkruiden

Citroenkruid heeft als bijnaam coca-colastruik

citroenkruidbladVele namen – Kruiden staan onder veel verschillende namen bekend. Vaker dan niet komt het voor dat één kruid wel onder drie of meer namen bekend kan staan. Dit kan natuurlijk zo gebeuren omdat het over een groot deel van de wereld voorkomt. In zo’n geval berust het op niets meer dan het feit dat mensen over de hele wereld andere namen ergens aan hangen. Het kan ook zijn dat de plant in essentie tot dezelfde familie behoort maar juist door de jaren heen hele kleine verschillen heeft ontwikkeld. Dit is namelijk het geval bij het citroenkruid, wat nauw verwant is aan citroenmelisse en citroengras. Het is een bossig struikje dat tot de composietenfamilie behoort en komt van naturen voor in Zuid-Europa.

Citroenkruid staat te boek als Artemisia abrotanum.

In grote delen van noordelijk gelegen gebieden van Europa is het kruid inmiddels geïntroduceerd en de struik wordt ongeveer honderd tot honderddertig centimeter hoog. De plant heeft grijsgroene, vijf centimeter lange bladeren welke smal en sterk veerdelig zijn. De kleine bloemen zijn geel. Citroen-kruid wordt erg veel in de keuken gebruikt, al is dit lang niet meer enkel het geval. In de middeleeuwen werd citroenkruid gebruikt om vette gerechten meer smaak te geven. De bladeren van citroenkruid smaken buitengewoon bitter, wat vettige gerechten een nieuwe dimensie aan smaak geeft. Een modern aspect van dit kruid is dat het naar cola smaakt en ruikt, wat het ook wel de bijnaam ‘coca colastruik’geeft.

Veel voorkomend in de geneeskunde

tuinkruidenstamperIn de geneeskunde komt het citroenkruid ook behoorlijk wat voor. Zo zouden de bitter- en looistoffen van citroenkruiden maagversterkend zijn en zou het de spijsvertering bevorderen. Het kruid is eveneens wormafdrijvend en het bevordert de menstruatie. Op jenever gezet heeft citroenkruid een genezende werking voor hoofdpijn, maar waar men wel op moet letten is dat dit onbewezen claims zijn. Het wordt sowieso aangeraden om altijd een huisarts te raadplegen wanneer men geneeskundige kruiden gaat gebruiken. Het kan namelijk zomaar zijn dat medicatie een versterkend of verminderd effect gaat hebben wanneer het gecombineerd wordt met geneeskundige kruiden.

Alle toepassingen van citroenkruid

schopjeCitroenkruid heeft dus veel verschillende toepassingen. Genoeg toepassingen, eigenlijk, om het dus eens te overwegen om zelf te gaan planten. Citroenkruid is relatief gemakkelijk te verbouwen en het wordt dan ook aangeraden om dit lekker zelf te gaan proberen. Het is namelijk ook een plant waar men een beetje mee kan oefenen, zeker wanneer men nog nieuw is tot de wereld van planten kweken. Dit kruid groeit het beste op droge, ietwat kalkrijke grond. Op een zonnige standplaats groeit citroenkruid ook nog eens wat beter. Het is namelijk een voorwaarde voor een goede groei en een mooi grijs blad. Oude stengels van citroenkruid kan je het beste pas na de winter afsnijden, zo voorkom je namelijk dat de plant ’s winters enige voedingsstoffen mis zal lopen.

Probeer het zelf

Voor wie dit kruid wel eens wilt proberen zijn er nog tal andere toepassingen. Men kan er bijvoorbeeld ook thee van zetten, welke verzachtend werkt op het lichaam. Ideaal voor wanneer iemand last heeft van krampen of anderszins gepijnigde inwendige delen. Ook staat het te boek als een afrodisiacum, wat het al staat sinds de Germanen. Dit maakt citroenkruid een wat opvallender kruid dan de meesten, omdat het niet elke dag voorkomt dat een kruid als dusdanig te boek staat.

Vruchtbaarheid

Bij de Germanen was citroenkruid verbonden met Freya, de godin van de liefde. Ook de Kelten en de Romeinen schreven citroenkruid lustopwekkende eigenschappen toe. Het is bij Germaanse folklore nog lang in gebruik bleken, met name tijdens het midzomerfeest. De vrouwen zouden dan citroenkruid tot zich nemen en rondom het vuur dansen. Het geeft een hele nieuwe belevenis aan een kruid dat normaal zo gewoontjes en gebruikelijk wordt gezien en het maakt misschien ook duidelijk waarom er wat bijgeloof aan het citroenkruid hangt. Zo zie je maar dat kruiden door de eeuwen heen heel wat mythes en verhalen om zich heen kunnen verzamelen, allen afstammend uit een verder lang vergeten tijd.

Hoe bewaren

De blaadjes van dit kruid kunnen in het hele jaar door geplukt worden. Je kunt ze invriezen of drogen.

Artemisia plant

absintkruid

Berucht absintkruid

Oude planten en kruiden hebben in de loop der jaren een ware mythische status weten te vergaren. Of het nu ten goede of ten slechte is gekomen, kruiden hebben nu eenmaal al een rol in ons leven gespeeld sinds de verre Oudheid en dat gaat waarschijnlijk niet meer veranderen. Zo is er natuurlijk de alsem, die het best bekend is om een vertakking ervan, namelijk de absintalsem dat gebruikt wordt voor het beruchte drankje dat jarenlang verboden is geweest in Nederland. Alsem is een geslacht uit de composietenfamilie. In het Latijn staat de familie bekend als Asteraceae, en de plant zelf wordt Artemisia genoemd, wat een verwijzing is naar de Griekse goden Artemis.

Vele soorten

Omdat de soort zo ongelooflijk breed is, komen er in Europa alleen al meer dan honderd soorten voor. Nauwverwant hieraan en wat er ook veel gekweekt wordt zijn het citroenkruid (artemisia abrotanum) en het dragon (artemisia dracunculus). In China gaat het gebruik van zomeralsem, of qing hao, al vele jaren terug. Tegenwoordig worden ze in de moderne geneeskunde ook gebruikt als bron van artemisinine, wat een antimalariamiddel is. Aan de knoppen van deze plant wordt vanouds namelijk al een geneeskrachtige werking toebedeeld. Het bittere aftreksel van de knokken vormt een belangrijk bestanddeel van de drank vermout en absintkruid.

schopje

Goed te kweken

Alsem of absintkruid is betrekkelijk makkelijk te kweken vanuit zaad. Je zult de zaden moeten verspreiden over een grondoppervlak. Daarnaast ga je ze overplanten naar buiten al mag je dit pas doen wanneer ze zijn ontkiemd en er geen kans meer is op vorst. Zorg ook dat er drie tot vijf voet tussen elk stekje zit. Alsem kan daarnaast goed op arme grond groeien, of het nu volop in de zon is op in de gedeeltelijke schaduw. In de herfst zal men de struik moeten gaan snoeien. Hierbij moet de grond wel droog en goed gedraineerd zijn. Ook kunnen sommige soorten in slaap gaan tijdens de zomer maanden. Wanneer de temperatuur omlaag gaat zullen er weer nieuwe scheuten gegroeid worden.

Houd het apart

Waar men echter op moet letten is dat de alsem plant niet in de buurt van anijs, bonen, venkel, karwij of salie wordt geplant. Dit kan de groei van de plant namelijk ten zeerste beslechten en dat wilt natuurlijk niemand op zijn of haar geweten hebben. De vaste plant wordt ongeveer zestig tot honderdtwintig centimeter lang en bloeit met lichtgele bloemen van juli tot september. Alsem komt voor op droge, kalkhoudende, stikstofrijke, bewerkte gronden.

Thee van alsem

Je kunt er daarnaast ook heerlijke alsemthee van zetten. Dit doe je door twee tot vijf gram alsem bij een kop koken water toe te voegen. Na ongeveer tien tot vijftien minuten trekken kun je de thee drinken en aangeraden wordt om dit drie keer per dag te doen.

tuinkruidenstamperVerslaving loert !
Let wel op dat het absintkruid een verslavende werking heeft. Je mag een tinctuur van alsem bijvoorbeeld niet meer dan vier weken achter elkaar gebruiken. Dit maakt de drank absint dan ook zo berucht, mensen kunnen het maar blijven drinken. De plant bevat glycoside, bekend als giftig, en de vluchtige olie onderdrukte het centrale zenuwstelsel. Hier moet dus wel op gelet worden wanneer men het gaat drinken.

Eeuwenlang gebruik

Alsem gaat dus al heel wat jaren mee. Eeuwen, kan zelfs gezegd worden. Maar dit maakt het ook een kruid waar al veel over bekend is en veel over geschreven is. Alsem werd vroeger bijvoorbeeld samen met gedroogde lavendel en munt in doekjes geknoopt en tussen de kleding in de kasten gelegd. Zo kon men insecten en vooral motten en andere insecten verdrijven. Daarnaast is alsem ook zeer geschikt om (naakt)slakken te weren, ideaal dus voor wie een tuinhuisje vrij wilt houden van deze lastige beestjes.

Alsem kan prima gebruikt en verbouwd worden in Nederland en erg lastig is het niet. Daarom zien de enthousiastelingen ook veel potentie in de plant en hoopt men dat deze ooit weer in zijn voormalige glorie hersteld zal worden, zoals het ook betaamt.